Beplanting

Over de toepassing van historische planten in het algemeen en van modeplanten uit bepaalde periodes in het bijzonder, worden vaak vragen gesteld.
In de loop van de jaren (sinds onze reconstructie van de kruidentuin van Huis Beeckestijn in 1975) hebben wij kennis opgebouwd over het gebruik van historische beplantingen.

Indeling en beplantingswijze van een 17de-eeuwse tuin, op basis van Philips Vingboons’ plattegrond  van Herengracht 412 uit 1648 (tek. Juliet Oldenburger)

Welke planten werden gebruikt in middeleeuwse kasteel- en kloostertuinen, zoals voorgeschreven door Karel de Grote (‘vergeten’ groenten en fruit, medicinale kruiden, verfplanten, etc.)?

Museumtuin Paleis Het Loo (voorstel soortenlijst en beplantingswijze: Carla Oldenburger)
Museumtuin paleis Het Loo (voorstel soortenlijst en beplantingswijze: Carla Oldenburger)

Welke planten sierden baroktuinen, zoals de tuinen van Paleis Het Loo? Welke bomen en heesters werden toegepast in historische landschapsparken, zoals op Staverden of Backershagen, welke op begraafplaatsen (in de stijl van de Zochers) of in stadsparken, etc.

Bomenlijstje Algemene begraafplaats Doesburg (coll. Doesburgs gemeentearchief)
Bomenlijstje Algemene begraafplaats Doesburg (coll. Doesburgs gemeentearchief)

Alle gegevens die we over dit onderwerp tegenkwamen zijn per periode door ons verzameld, zodat we adviezen kunnen geven over planten, heesters en bomen die de afgelopen eeuwen in Nederland zijn toegepast.

Behalve aan historische plantensoorten wordt in onze beplantingsplannen aandacht besteed aan (historische) beplantingswijzen, aan de schikking van planten, heesters en struiken ten opzichte van elkaar en aan kleurcompositie

Scan

In welke boeken en catalogi de planten uit vroeger tijden werden beschreven, is te lezen in de bibliografie Paradisus Batavus (1983), samengesteld door Jos Kuijlen, Carla Oldenburger en Onno Wijnands.

Catalogus van de Kweekerij en Enterij Rozenhagen bij Haarlem. J. D. Zocher. Ca. 1835. Bibliotheek Wageningen UR.

Het eerste beplantingsonderzoek en -advies dat door ons bureau werd opgesteld betrof de kruidentuin van ‘Beeckestijn’ (1975), later gevolgd door de ‘Bruntenhof’ in Utrecht. De beplanting van beide tuinen werd gebaseerd op een plantengids van de Haarlemse Hortus uit 1784 (Catalogus Plantarum quarum usus in re medica horti medici Harlemensis), uitgebracht door William Kent.

Kijkje in de Bruntenhof Utrecht. Aanleg 1976; Film :2020.

Bruntenhof Utrecht (2020)