De bekende Amsterdamse portretschilder Simon W. Maris (1873-1935) was een zoon van de beroemde landschapsschilder Willem Maris (1844-1910) en een achterneef van onze (over)grootmoeder Carolina Sophia Vogelesang. Sinds 1901 was hij de gelukkige eigenaar van Keizersgracht nr. 498 te Amsterdam. Zijn portret Isabella zien we deze maanden veel afgebeeld in verband met de tentoonstelling Slavernij, te bewonderen vanaf het moment dat de deuren van het Rijksmuseum weer open gaan. Het portret heeft nauwelijks iets met slavernij te maken, behalve dat de voormalige titel discriminerend kon worden opgevat (zie hieronder). Het museum heeft de nadrukkelijke wens nu ‘inclusief’ te werken, dwz. voor IEDEREEN. Men streeft er naar voor allen, ongeacht ras, stand of afkomst, toegankelijk en interessant en aantrekkelijk te zijn.
Voorheen werd dit meisje aangeduid als ‘Indisch type’ of ‘Negerinnetje’. Uit recent (2020) onderzoek is gebleken dat haar voornaam Isabella was. De identificatie kwam tot stand door teruggevonden foto’s en verwijzingen in het archief van Simon. Zij was ongeveer twaalf jaar oud, -volgens schatting van het Rijksmuseum- toen zij in Maris’ atelier op de Keizersgracht 498 poseerde voor haar portret.
Mij lijkt Isabella meer een Roma-meisje (?). Had Simon misschien een zwak voor donker getinte meisjes die hij wellicht kende uit Frankrijk, het land waar zijn voorvader Wenzel Maresch naar toe was getrokken om deel te nemen aan de oorlog tussen Oostenrijk en Frankrijk? Simon maakte later tijdens WO I ook een serie portretten waar een Roma-familie model voor stond. Deze familie was gestrand met een Duits schip voor de haven van IJmuiden en Simon zorgde -als lid van een liefdadigheiscomité- er voor dat deze familie in Amsterdam onderdak kreeg. Wenzel was in 1779 geboren in Praag en uiteindelijk omstreeks 1806 naar Amsterdam gekomen om zich daar als steenhouwer (later als boekdrukker in Den Haag) te vestigen. Hij trouwde met de in Amsterdam geboren Metge Smit, overgrootmoeder van Simon.
Een portret van een donkere man, passend bij de komende tentoonstelling in het Rijksmuseum, wil ik in dit verband ook hier afbeelden. Het is een portret dat Juliet tijdens haar opleiding aan de Koninklijke Academie heeft gemaakt. De naam van deze jongeman die model heeft gezeten is helaas ons onbekend.
