Dom van der Laan

Dom van der Laan
Juliet Oldenburger, ‘De tekentafel van de architect’ (Dom Van der Laan), olieverf op doek

Dit project behelst de inventarisatie en beschrijving van het archief van de Benedictijner monnik Dom Hans van der Laan o.s.b. (1904-1991).

Als architect heeft Van der Laan verschillende kerken, kloosters en enkele woonhuizen ontworpen, waarvan de abdij St.-Benedictusberg bij Vaals (1957-1986) het meest bekend is. Naast zijn werk als architect heeft hij vele jaren les gegeven, o.m. aan de cursus ‘Kerkelijke Architectuur’ in Den Bosch (1946-1973), een opleiding voor architecten die zich wilden specialiseren in kerkbouw. Al snel gingen zijn lessen niet meer alleen over liturgie en kerkbouw, maar over algemene architectonische uitgangspunten, die naar Van der Laans mening in de bouwkunst van de afgelopen eeuwen verloren waren gegaan. Deze lezingen resulteerden uiteindelijk in het tractaat De architectonische ruimte (1977), waarin ruimte, compositie en proportie een centrale rol spelen.
Tal van architecten zijn door Van der Laans ideeën beïnvloed; hun gezamenlijke werk wordt – naar de cursus in Den Bosch – aangeduid als Bossche School-architectuur.

Trap in het atrium van de Abdij Sint-Benedictusberg te Vaals (foto Maarten Brinkgreve)
Trap in het atrium van de Abdij Sint-Benedictusberg te Vaals (foto Maarten Brinkgreve)

Van der Laans nalatenschap is een blijvende inspiratiebron voor ontwerpers en architecten. In opdracht van de Van der Laan Stichting hebben wij een inventarisatie en beschrijving gemaakt van de lessen en architectuurtekeningen, die worden bewaard in het Archief Hans van der Laan te Vaals. Hieruit zijn enkele artikelen over zijn werk voortgevloeid, onder meer een beknopte samenvatting van zijn ideeën aan de hand van een beschrijving van het Huis Naalden te Best, die gelezen kan worden als inleiding op Van der Laans  gedachtegoed.

Onze belangrijkste opgave binnen het Van der Laan-project behelst de ordening en inventarisatie van het omvangrijke archief van Dom Van der Laan o.s.b. (1904-1991), dat zich bevindt in de abdij St-Benedictusberg bij Vaals. Het beschrijven van dit archief is zo boeiend dat het telkens opnieuw aanleiding geeft tot nader onderzoek. Zie hiervoor de literatuurlijst van Juliet Oldenburger, met name in het tijdschrift Thematismos.

Brief van Dom H. van der Laan aan zijn broer Nico van der Laan over de maatverhoudingen van de St.-Martinuskerk te Gennep [1951/'52] (archief Hans van der Laan o.s.b., abdij St.-Benedictusberg te Vaals)
Brief van Dom Hans van der Laan aan zijn broer Nico over de maatverhoudingen van de St.-Martinuskerk te Gennep [1951/’52] (archief Hans van der Laan o.s.b., abdij St-Benedictusberg te Vaals)
Eens in de maand komt in het Aalsmeerder Veerhuis in Amsterdam een studiekring bijeen om het werk van Dom Van der Laan nader te bestuderen. Wie hieraan deel wil nemen verwijzen we graag naar onze contact-pagina.

Zie ook het ‘Bericht’ over de groene ommegang, inclusief de kloosterbegraafplaats en de moestuin van St. Benedictusberg, alle onderdelen van het ontwerp van Dom van der Laan.