Buxus of Randpalm ziek? Wat nu?

Is zieke Buxus sempervirens of Randpalm vervangbaar?

125900-004-63c3d81bBuxus hierboven als randplant en structuurmaker. Foto Brittanica.com

Buxus sempervirens of Randpalm kennen we als plant die bloemperken afscheidt van gras of paden. De plant is heldergroen, wordt niet te hoog en  geeft een hele duidelijke vorm en structuur aan bloembedden, zoals in het plaatje hierboven aan bedden met lavendel en Santolina (?) en geknipte boompjes.

Helaas heerst er tegenwoordig een schimmelziekte in de Buxus (te herkennen aan bruin blad en zwarte takjes). Deze buxus-ziekte verspreidt zich snel door Nederland en daarbuiten. Het wordt dus tijd dat we serieus over een duurzame vervanger (in plant of ander materiaal) gaan nadenken. Intussen hebben Het Loo, Kasteel Assumburg en Huis Verwolde gekozen voor Ilex crenata (Japanse Hulst). Wij proberen nu samen met GLK (Gelders Landschap & Kastelen) een oplossing voor de tuin van Kasteel Staverden aan te dragen.

Die vervangende plant zal zoveel mogelijk op de Buxus sempervirens moeten lijken en/of haar eigenschap van afperking en structuurmaker zoveel mogelijk moeten kunnen imiteren. Er zijn twee mogelijkheden waar we aan denken. Of we zoeken naar planten die zich schikken in randen of we zoeken naar historische niet-plantaardige materialen die geschikt zijn voor afperking en de structuur van bloembedden accentueren.

Ook in historische tijden werden in plaats van buxus al andere planten gebruikt, bijvoorbeeld tijm, lavendel en  kleine anjertjes.  Als structuurbepalende materialen gebruikte men aan de buitenzijde van bloembedden en als afscheiding van paden ook op hun kant geplaatste houten planken, die deels in de grond werden ingegraven èn klinkers die op vele manieren geplaatst konden worden, bijvoorbeeld op hun korte of lange kant geplaatst in de aarde, plat liggend op de aarde (in de lengte of in de breedte langs pad of bed), en diagonaal op hun korte kant geplaatst in de aarde.

Bij vervanging speelt anno 2016 ook het dure onderhoud (knippen van de Ilex en onkruidvrij houden van de grond waarin de Ilex wordt geplant) een rol omdat het onderhoud niet meer aftrekbaar is. Het lijkt dus goedkoper om over te stappen op materialen van steen of hout of staal. Maar in dat geval zal het beeld van veel tuinen toch sterk gaan veranderen en steeds meer verloren gaan.

Van alle mogelijkheden zijn wat voorbeelden bijeengezocht:

A. een groepje met andere randplantjes (Ilex crenata, Santolina, Lavendel).

B. een groepje met bakstenen structuurmakers.

A.

7-3-paleis-looTuinbaas Willem Zieleman plant Ilex crenate in de tuin van Paleis Het Loo

Dwarf germander, barberry & santolina Knot garden detail from the herb garden parterre, creating visual effect with patterns of planting design

 

santolinaborder

 

opsluitband-6x30x100-cm-zwart_3_l

 

images-3

B.

rock_edging

 

borders-for-flower-beds

 

images-1

 

lawn-flower-beds-edging-design-ideas-stone-edge-circle-diy

 

flower-bed-edging-with-brick

 

images

 

images-2

 

6 gedachten over “Buxus of Randpalm ziek? Wat nu?”

  1. Ik hoorde dat er ook problemen zijn op Paleis het Loo met de sinds kort in geplante Ilex .is daar al wat meer van bekent . Heb afgelopen zondag nog even daar rond gelopen en zag het ook , veel slegte Ilex staan. Ook wij hebben al sinds 8 jaar de ziekte in de buxus zitten maar spuiten voorlopig met Top Buxus Heath -Mix en geven ze op onze arme zand grond behoorlijk wat mest om ze in leven te houden en proberen met warm weer ze niet te vochtig te maken zodat de schimmel niet te hard om zich heen grijpt.

  2. Besten,

    Ilex is een goede vervanger van buxus, mits de bodemomstandigheden zich er ook voor lenen. Ilex is erg gevoelig voor vocht, zeker in de jeugdfase. Daarnaast is de plant PH gevoelig. Bij een PH van 5, 5.5 zal de Ilex het goed doen. Vooral bij een hogere PH krijg je ook problemen. Op een relatief droge zandgrond, met voldoende humus, en de juiste PH is de Ilex een goede keuze. Heb je een tuin op klie, niet aan beginnen.

    Op Het Loo lijkt plaatselijk een combinatie van storende lagen en een te hoge PH de oorzaak van een slechte groei, maar gelukkig niet in de hele tuin.
    Als je niet aan een historische beeld gebonden bent dan zijn er heel veel mogelijkheden. Denk ook eens aan Engels gras, schildersverdriet, Liriope, of Bergenia’s. De Royal Horticultural Society heeft een lijst met goede vervangers voor buxus.

    Willem Zieleman

    1. Dat lijkt me een heel duidelijk antwoord op de vraag van Marcel Bax. Dank je wel Willem Zieleman. Als je niet aan een historisch beeld historische gebonden bent, kun je ook de planten die Willem hiervoor noemt gebruiken dus, maar als je wel aan een historisch beeld gebonden bent, dan weet ik dat Jan van de Groen (eind 17de en begin 18de eeuw) als randplanten noemt tijm (Thymus vulgaris) en lavendel (Lavandula angustifolia). Vooral lavendel met zijn paarse bloemen en grijze bladeren is zeker structuurbepalend.

  3. Ik zou ook lonicera spec willen proberen en euonymus spec . Lavendel leeft natuurlijk niet zo lang maar is wel lekker voordelig dat kan ook een argument zijn.

    1. Op Staverden van Gelders Landschap en Kastelen hebben we ook overlegd over vervanging van de Buxus. Ilex is daar absoluut niet gewenst, want het terrein kan onder water komen te staan. Lomicera lijkt na rijp beraad een goed alternatief. Deze wordt dus nu voor de winter ingeplant.

  4. Er wordt tegenwoordig oon lanszaam groeiende, wat fijntakkerige, taxus gekweekt die geschikt is als randplant.
    heel mooi.

    marie louise Aberson

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *